Beperkingen voor uitsupporters verder toegenomen
De vervoersbeperkingen voor uitsupporters in de eredivisie zijn afgelopen seizoen opnieuw toegenomen. Bijna een derde van de wedstrijden is alleen te bezoeken met een buscombi en vrij vervoer is voor veel clubs nooit toegestaan. In de eerste divisie nam ook het aantal verboden op uitsupporters toe tot een record van maar liefst 21 duels waar het uitvak leeg bleef. Ook werden vaker beperkingen opgelegd aan het aantal supporters, waardoor uitvakken niet altijd volledig gevuld konden worden.
Positief nieuws is er ook. Zo nam het aantal verboden in de eredivisie af van 5 naar 1 procent, waarmee het terug is op het niveau van voor corona. Ook zette de al jaren stijgende lijn in het aantal uitsupporters zich door. Het gemiddeld aantal uitsupporters in de eredivisie kwam op 503, zes meer dan vorig jaar. Daarmee is een nieuw record gevestigd. In 2012, het begin van de tellingen, lag het gemiddelde nog rond de 300.
Repressie
Supporterscollectief Nederland is blij met de volle uitvakken, maar maakt zich grote zorgen over de toenemende repressie. Dit is de laatste jaren steeds de conclusie, maar in plaats van verbetering zien we de ontvangst van uitsupporters na corona in ongekend tempo verslechteren. Dat is wrang, omdat het tot die tijd juist langzaam de goede kant op ging, met steeds minder zware beperkingen, meer vrij vervoer en niet of nauwelijks verboden.
Een hele generatie uitsupporters weet inmiddels niet beter dan dat uitwedstrijden bezocht dienen te worden in bussen of auto’s met allerlei regels en restricties. Een hele generatie uitsupporters heeft dus ook nooit geleerd hoe het is om zich normaal te gedragen tussen supporters van andere clubs. Het beleid heeft ervoor gezorgd dat de verschillen zijn benadrukt en versterkt, omdat ‘de ander’ altijd achter een hek zit en met bussen of auto’s zo snel mogelijk weer weg wordt geleid.
Vervolgens is ook het gemiddelde uitvak zwaar ondermaats vergeleken met de overige vakken in het stadion. Denk aan hekken en netten die het zicht belemmeren, gebrekkige voorzieningen en een weinig gastvrije of zelfs vijandige ontvangst door stewards en politie.
Gastvrijheid
Dat moet beter, en snel. Ontvang supporters normaal en het gedrag is meestal ook normaal. Een andere, gastvrijere benadering kan dus ook het aantal incidenten verminderen.
Supporterscollectief Nederland grijpt deze cijfers aan om betrokken partijen opnieuw te wijzen op het belang van een dadergerichte aanpak die zich richt op mensen die overtredingen begaan, zodat alle andere voetballiefhebbers op een normale manier naar het stadion kunnen. Hierbij gebruiken we ook de resultaten van de enquête die afgelopen seizoen heeft gelopen onder bezoekers van uitwedstrijden. Daarnaast werken we samen met de KNVB en andere betrokken partijen aan een gastvrijere ontvangst vanuit het project ‘Scoren met Gastvrijheid’. We hopen dat deze cijfers voor alle partijen een aanmoediging zijn om werk te maken van een betere behandeling van uitsupporters. Alle voetballiefhebbers moeten op een normale manier naar het stadion kunnen.
Cijfers Eredivisie
In de eredivisie steeg het aantal buscombi’s van 20 naar 29 procent, terwijl deze zware beperking tot corona juist relatief zeldzaam was (7 procent). Slechts 9 procent van de wedstrijden is zonder restricties te bezoeken. Veel clubs hebben zelfs nooit vrij vervoer. Dit percentage is gelijk aan vorig jaar maar een stuk negatiever dan in 2019-2020, toen nog 15 procent van de wedstrijd zonder beperkingen te bezoeken was.
Het aantal autocombi’s met omwisselpunt onderweg bleef op gelijk niveau (17 procent) en ook het eigen vervoer (autocombi met omwissel bij het uitvak) bleef nagenoeg gelijk (van 47 naar 43 procent).
Vervoersregelingen Eredivisie
| Vervoersregeling | Seizoen 2018/19 | Seizoen 2019/20* | Seizoen 2022/23 | Seizoen 2023/24 |
| Boycot | – | – | 2% | 1% |
| Verbod | 1% | 1% | 5% | 1% |
| Auto-combi | 19% | 17% | 17% | 17% |
| Bus-combi | 9% | 7% | 20% | 29% |
| Eigen vervoer | 55% | 60% | 47% | 43% |
| Vrij vervoer | 16% | 15% | 9% | 9% |
*Seizoen afgebroken door COVID-19 pandemie
De gastvrijheid en de omgang met uitsupporters varieert sterk per speelstad in de Eredivisie. Volendam valt bijzonder negatief op door bijna alle bezoekende clubs een buscombi op te leggen (14 van de 17). Vergelijkbare strenge vervoersbeperkingen zijn te zien in Nijmegen, Deventer, Waalwijk, en Zwolle. Daarentegen staan Rotterdam – vooral bij wedstrijden van Feyenoord – en Amsterdam bekend om hun meer gastvrije benadering met het vaakst toegestane vrije vervoer. Sittard volgt deze steden op als relatief gastvrij.
De mate van vervoersbeperkingen verschilt ook per uitspelende club. FC Twente wordt het strengst beperkt, gevolgd door Feyenoord, Ajax en PEC Zwolle. Aan de andere kant van het spectrum staan clubs als Excelsior, Fortuna Sittard en Sparta met de minste vervoersrestricties. De variaties in beleid laten wat ons betreft vooral zien dat het wel degelijk gastvrijer kán, maar dat veel steden hier geen werk van maken. Ook worden de grotere clubs nog steeds strenger ontvangen dan de kleinere, terwijl hier lang niet altijd een concrete aanleiding voor is.
Cijfers Eerste Divisie
In de Eerste Divisie was het gemiddelde aantal uitsupporters 224, de tweede elftallen niet meegerekend. Helaas ontbreken de data van voorgaande jaren, waardoor een vergelijking niet mogelijk is. Dit geldt ook voor de vervoersbeperkingen. Vergelijkingsmateriaal is er wel bij de verboden, die toenamen van 15 vorig jaar naar 21 nu. Vóór corona waren verboden nog zeer zeldzaam, maar sindsdien lijkt de drempel om tot deze extreme straf over te gaan een stuk lager geworden. Vooral MVV en FC Den Bosch werden dit seizoen geslachtofferd wegens een conflict met de lokale driehoek. Hier hadden ook bezoekers van deze clubs last van. Kerkrade vaardigde zelfs tijdelijk een verbod op uitfans uit. Supporters van MVV werden het zwaarst getroffen. Zij konden liefst een derde van hun uitwedstrijden niet bezoeken.
Voor de aantallen uitsupporters van dit en vorig seizoen is gebruikgemaakt van cijfers van Awaydays, waarvoor dank!