Vanaf seizoen 2025/26: Voorproces telt mee bij KNVB-stadionverboden

Met ingang van seizoen 2025/26 wordt de periode waarin een supporter tijdens een lopend onderzoek of voorproces geen toegang had tot het stadion, meegewogen bij het opleggen van stadionverboden in het betaald voetbal. Tot nu toe telde deze periode niet mee, waardoor supporters soms maandenlang in afwachting waren van een oordeel, waarna een verbod hier nog achteraan kwam. Dit zorgde voor onvrede onder supporters, omdat ze langer werden gestraft dan nodig. Supporterscollectief Nederland juicht de wijziging toe, omdat stadionverboden hiermee proportioneler worden. De wijziging komt mede dankzij inzet van de SLO Kerngroep.

Wat verandert er?

Met ingang van het nieuwe seizoen zal de KNVB bij het bepalen van de duur van een stadionverbod rekening houden met de periode waarin een supporter feitelijk al de toegang tot het stadion is ontzegd tijdens een voorproces. Dit gebeurt uiteraard alleen wanneer er aantoonbaar sprake was van een beperking op initiatief van de club of lokale overheid. De KNVB blijft verantwoordelijk voor het opleggen van stadionverboden, maar zal in de sanctieprocedure voortaan expliciet verwijzen naar de periode van feitelijke uitsluiting.

Meer proportionaliteit en transparantie

Deze beleidswijziging sluit aan bij de gezamenlijke ambitie van de KNVB en Supporterscollectief Nederland om te komen tot een eerlijker, transparanter en meer proportioneel sanctiebeleid. Het meetellen van het voorproces draagt eraan bij dat supporters niet zwaarder worden gestraft dan is vastgelegd in de richtlijnen termijn stadionverbod.



Terugblik op European Football Fans Congres 2025 in Malmö

Afgelopen week waren Matthijs Koomen, Kees Lau en Danique Eijkenboom namens Supporterscollectief Nederland aanwezig bij het European Football Fans Congress (EFFC) 2025 in Malmö. Drie dagen lang stond de Zweedse stad in het teken van supportersrechten in Europa, met vertegenwoordigers uit meer dan 30 UEFA-landen en daarbuiten.

Een gezamenlijke start voor de toekomst van het voetbal

Op donderdagavond 26 juni werd het congres afgetrapt door Ronan Evain, directeur van Football Supporters Europe (FSE). In zijn welkomstwoord benadrukte hij de kracht van gezamenlijk optreden:

“It’s fantastic to see supporters, stakeholders & attendees from over 30 UEFA nations and beyond gathered here, united by what we can achieve when we stand together. The congress is about shaping the future of our game, a future where fans are respected, valued, & empowered. FSE’s strength comes from our members; only with your voices can we continue driving towards the change we want to see in our game.”

Ook UEFA’s Deputy General Secretary Giorgio Marchetti onderstreepte de waarde van de samenwerking met FSE:

“We are proud of our long-standing partnership with FSE. It is a relationship built on mutual respect, constructive dialogue, & a shared belief in the power of fans to drive meaningful change. We all have opinions in football. Keep challenging us with your constructive opinions to help drive football forwards.”

Panels, praktijk en perspectief

Vrijdag begon het inhoudelijke programma met een reeks panels, presentaties en workshops. Bestuurslid Kees Lau nam deel aan de sessie “European Away Days: Joint Solutions For Improving Safety & Service”. Supporterscollectief werd hiervoor uitgenodigd vanwege de prominente rol die we afgelopen seizoen speelden in het dossier rondom uitsupporters – onder meer via rechtszaken die we ondersteunden bij Feyenoord, PSV en Ajax.

Naast Kees zaten ook Marie-Françoise Glatz (Council of Europe) en Siobhán O’Brien (UEFA) in het panel. Glatz presenteerde als eerste een nieuw rapport over het gebruik van collectieve uitsluitingen van uitsupporters. UEFA zal op korte termijn de bevindingen analyseren en landen die hierin structureel tekortschieten prioriteren. Enkele belangrijke aanbevelingen uit het rapport:

  • Geef prioriteit aan individuele beoordeling

  • Beperk collectieve banningen tot uiterste gevallen

  • Betrek relevante stakeholders actief bij besluitvorming

  • Verbeter communicatie en waarborg het recht op beroep

  • Versterk verantwoording en transparantie

In de middag volgden sessies over het nieuwe competitieformat van de UEFA Club Competitions (Champions League, Europa League en Conference League), en over de internationale wedstrijdkalender. In deze laatste discussie gaven Joachim Walltin (FIFPRO), Tim Payton (Arsenal Supporters’ Trust) en Claus Thomsen (Danish League & European Leagues) hun perspectief op de toenemende druk op spelers en supporters, en de noodzaak om de balans in het voetbal terug te brengen.

Zaterdag: democratie in actie

Op zaterdag vond de algemene ledenvergadering van FSE plaats. Er werd gestemd over diverse moties en een nieuw bestuur gekozen. Met trots kunnen we melden dat ons bestuurslid Matthijs Koomen werd verkozen tot lid van het nieuwe FSE-bestuur – een belangrijke erkenning van het werk dat hij en wij als collectief verrichten op Europees niveau.

Samen voor supportersrechten

Het EFFC 2025 in Malmö was een inspirerende bijeenkomst waarin supportersorganisaties uit heel Europa samenkwamen met een gedeeld doel: opkomen voor supportersrechten. Hoewel er op zowel nationaal als Europees niveau nog genoeg uitdagingen liggen, gaf de gedeelde energie en vastberadenheid van aanwezigen ons nieuwe moed en vertrouwen in de toekomst van het voetbal.



Kriellaars volgt Keuning op als voorzitter Supporterscollectief

Supporterscollectief Nederland krijgt een nieuwe voorzitter. Mede-oprichter en voorzitter Matthijs Keuning heeft besloten zijn functie neer te leggen. Het bestuur heeft snel een opvolger kunnen vinden in Frank Kriellaars, die al actief was als bestuurslid. Daarnaast treedt Jacco van Leeuwen af als bestuurslid en treden twee nieuwe bestuursleden aan: Frank Berkhout vanuit FC Dordrecht en Irene Kramer vanuit FC Volendam.

Keuning was sinds de oprichting van het collectief in 2016 het gezicht van de organisatie en speelde een sleutelrol in het op de kaart zetten van de belangen van voetbalsupporters in Nederland. Onder leiding van de supporter van AZ groeide Supporterscollectief Nederland uit tot een serieuze gesprekspartner voor KNVB, clubs, overheden en andere stakeholders. “Het collectief heeft supporters verbonden en een stem gegeven”, zegt hij. “Na tien jaar is het tijd om het stokje over te dragen.”

Frank Kriellaars, die al actief is binnen het bestuur, volgt Keuning op als voorzitter. Met zijn jarenlange ervaring bij Willem II en politieke achtergrond brengt hij zowel bestuurlijke kennis als praktijkervaring mee. Zijn heldere visie op supportersbelangen en zijn inzet voor een rechtvaardig voetbalklimaat maken hem bij uitstek geschikt om het werk van SCN voort te zetten en verder uit te bouwen richting een eerlijker en supporter-vriendelijker voetbalbeleid. Kriellaars: “Het irriteert me al jaren dat de aanpak van voetbalsupporters steeds verder de verkeerde kant op gaat. Bij mijzelf en het collectief voel ik dat er een enorme energie zit om hier wat aan te doen. Daarom stap ik met goede moed en veel enthousiasme in deze nieuwe rol.”

Ook bestuurslid Jacco van Leeuwen heeft besloten zijn functie neer te leggen. Van Leeuwen was de afgelopen jaren een vertrouwd en belangrijk aanspreekpunt binnen SCN. Als rasechte Hagenees en gepassioneerd supporter was hij bovendien een graag geziene gast binnen het collectief, met een scherp oog voor de praktijk en een sterke betrokkenheid bij de achterban. Jacco kiest er nu voor om zich weer meer te richten op zijn eigen club ADO Den Haag, waar hij zich op lokaal niveau wil blijven inzetten voor supporterszaken.

Het bestuur van SCN is beide vertrekkende bestuursleden bijzonder dankbaar voor hun inzet en betrokkenheid in de afgelopen jaren. Matthijs en Jacco hebben met hun toewijding, visie en vasthoudendheid een blijvende bijdrage geleverd aan het versterken van de stem van supporters in het Nederlandse voetbal.

Nieuwe bestuursleden
Tegelijkertijd verwelkomt SCN twee nieuwe bestuursleden: Frank Berkhout, al jarenlang betrokken bij supporterszaken rondom FC Dordrecht, en Irene Kramer, actief binnen de achterban van FC Volendam en ook bestuurslid van supportersvereniging FCVD. Beiden brengen frisse energie en waardevolle ervaring mee vanuit de achterban van clubs met een sterke lokale binding. Berkhout: “Het Supporterscollectief is de stem van de supporters in het gesprek over dezelfde supporters. Maar het collectief kan dit niet zijn zonder actieve en sterke leden. Het verenigingsleven ervaart momenteel vele uitdagingen en om vanuit het bestuur hier een bijdrage aan te kunnen leveren, zie ik als mooie en waardevolle taak.”

Ook Kramer kijkt uit naar haar nieuwe rol: “Met veel enthousiasme treed ik toe tot het bestuur. Als voetbalfan en secretaris van SV FCVD weet ik hoe essentieel supporters zijn als ’twaalfde man’. Mijn focus ligt op het betrekken van de stem van jongeren en het versterken van de samenwerking tussen de leden van het collectief, zodat we gezamenlijk opkomen voor een eerlijk en goed vertegenwoordigd supportersbeleid.”

Met deze bestuurswisselingen kijkt SCN vooruit naar een nieuwe fase, waarin het collectief met vernieuwde energie blijft opkomen voor de belangen van voetbalsupporters. Het bestuur bestaat nog altijd uit zes personen: Frank Kriellaars (voorzitter), Jeroen Rengers (penningmeester) en bestuursleden Matthijs Koomen, Kees Lau en de nieuw aangetreden Frank Berkhout en Irene Kramer. Danique Eijkenboom is actief als medewerker.



Steeds meer combiregelingen: nog maar 6% vrij vervoer

De bewegingsvrijheid van uitsupporters is afgelopen seizoen 2024-2025 opnieuw verder afgenomen. Supporters die hun club buiten de deur willen aanmoedigen krijgen steeds vaker te maken met combiregelingen of zelfs volledige verboden. Vrij vervoer, ooit de norm, is inmiddels zeldzamer dan ooit. Toch valt op dat het gemiddelde aantal uitsupporters met bijna 15% is toegenomen, ondanks alle restricties.

Eredivisie

Uit cijfers van Supporterscollectief Nederland blijkt dat slechts 6% van de uitwedstrijden in de Eredivisie dit seizoen zonder restricties was te bezoeken via vrij vervoer. Daarentegen werd bij 21% van de duels een buscombi verplicht gesteld, 22% vereiste een autocombi, en bij 5% waren uitsupporters zelfs volledig uitgesloten — een zorgwekkende toename ten opzichte van eerdere seizoenen.

Vervoersregeling Seizoen 2018/19 Seizoen 2019/20* Seizoen 2022/23 Seizoen 2023/24 Seizoen 2024/25
Boycot 2% 1%
Verbod 1% 1% 5% 1% 5%
Auto-combi 19% 17% 17% 17% 22%
Bus-combi 9% 7% 20% 29% 21%
Eigen vervoer 55% 60% 47% 43% 46%
Vrij vervoer 16% 15% 9% 9% 6%

*COVID-19. Cijfers: Supporterscollectief Nederland

Lege uitvakken Seizoen 2024/25
Collectieve straf KNVB* 6
Gemeentelijke straf 9
Boycot 0
Totaal aantal verboden 15

*Collectieve straffen kunnen ook uit het vorige seizoen afkomstig zijn, die daardoor in seizoen 2024/25 resulteerden in een leeg uitvak

De trend richting meer repressie is al enkele jaren zichtbaar, maar lijkt zich dit seizoen versneld door te zetten. Gemeenten en politie kiezen steeds vaker voor de makkelijkste weg: het beperken of weren van uitsupporters, in plaats van gericht in te zetten op de-escalatie en dadergerichte maatregelen. Ondanks de toegenomen vervoersrestricties is het gemiddelde aantal uitsupporters in het seizoen 2024/25 gestegen tot 576 per wedstrijd – een toename van bijna 15% ten opzichte van het voorgaande seizoen. Figuur 1 laat het gemiddeld aantal uitsupporters zien over de laatste negen seizoenen.

Figuur 1: Gemiddeld aantal uitsupporters Eredivisie per seizoen


Bron: AwaydaysNL. Eigen bewerking: Supporterscollectief Nederland.

Vervoersregelingen per club en gemeente

In Figuur 2 zien we de vervoersregelingen per club. Sommige clubs werden relatief vaak geconfronteerd met een volledig uitpubliekverbod, zoals NAC (3 keer), AZ (3 keer) en PSV (2 keer). De grafiek bevestigt de bredere trend van toenemende vervoersbeperkingen in het Nederlandse voetbal. Vrij vervoer is een uitzondering geworden, buscombi’s en autocombi’s domineren het uitpubliekbeleid, en bij sommige clubs zijn verboden structureel onderdeel van het seizoen. De mate van bewegingsvrijheid verschilt sterk per club, en wordt mede bepaald door lokale driehoekbesluiten.

Figuur 2: Vervoersregelingen per uitreizende club – Eredivisie seizoen 2024/25


Cijfers: Supporterscollectief Nederland.

Op basis van de vervoersregelingen per ontvangende gemeente valt op dat Sittard zich duidelijk onderscheidt als de meest gastvrije stad voor uitsupporters: bij alle zeventien thuiswedstrijden is eigen vervoer toegestaan, zonder enkele combi- of vervoersrestrictie. Dit staat in scherp contrast met gemeenten zoals Nijmegen en Deventer, waar het merendeel van de wedstrijden onder een autocombi-regeling valt—respectievelijk twaalf en tien keer—wat duidt op een restrictiever beleid waarbij supporters alleen toegang krijgen onder strikte vervoersvoorwaarden. Deze verschillen onderstrepen de uiteenlopende opvattingen en beleidskeuzes van gemeenten over veiligheid en supporterstoegang, waarbij de mate van gastvrijheid sterk varieert. Dit roept vragen op over proportionaliteit, uniformiteit en de impact van lokale maatregelen op de algehele beleving van het voetbal voor uitsupporters.

Figuur 3: Vervoersregelingen per ontvangende stad/gemeente Eredivisie seizoen 2024/25


Cijfers: Supporterscollectief Nederland.

In Figuur 4 zijn de gemiddelde aantallen uitsupporters per club te zien voor het seizoen 2024/25. Wedstrijden waarvoor een uitsupportersverbod gold, zijn in deze cijfers buiten beschouwing gelaten. Figuur 5 toont de bezettingsgraad van het uitvak per club. NAC Breda, FC Twente, Feyenoord, PSV en Ajax behaalden bij al hun uitwedstrijden een bezettingsgraad van 100%.

Figuur 4: Gemiddeld aantal uitsupporters per club – Eredivisie seizoen 2024/25


Bron: AwaydaysNL. Eigen bewerking: Supporterscollectief Nederland.

Figuur 5: Bezettingsgraad (%) per club – Eredivisie seizoen 2024/25


Bron: AwaydaysNL. Eigen bewerking: Supporterscollectief Nederland.

Eerste Divisie

In de Eerste Divisie lag het gemiddelde aantal uitsupporters in het seizoen 2024/25 op 200 per wedstrijd, exclusief de tweede elftallen. Een vergelijking over meerdere jaren is niet mogelijk vanwege ontbrekende data, al lag het gemiddelde vorig jaar nog op 224. Ook voor vervoersbeperkingen ontbreekt vergelijkingsmateriaal. Wel is er inzicht in het aantal volledige verboden: dat daalde van 21 in 2023/24 naar 12 dit seizoen, een afname van 43%. Tegelijkertijd blijft het aantal van 12 verboden wedstrijden opvallend hoog. Waar zulke verboden vóór corona nog zelden voorkwamen, is de drempel om tot deze maatregel over te gaan sindsdien structureel verlaagd.

Lege uitvakken Seizoen 2024/25
Collectieve straf KNVB* 3
Gemeentelijke straf 9
Boycot 2
Totaal aantal lege uitvakken 14

*Collectieve straffen kunnen ook uit het vorige seizoen afkomstig zijn, die daardoor in seizoen 2024/25 resulteerden in een leeg uitvak

In Figuur 6 zijn de gemiddelde aantallen uitsupporters per club te zien. Wedstrijden waarvoor een uitsupportersverbod gold, zijn in deze cijfers buiten beschouwing gelaten. Figuur 7 toont de bezettingsgraad van het uitvak per club. Vitesse, FC Den Bosch en De Graafschap behaalden de hoogste scores.

Figuur 6: Gemiddeld aantal uitsupporters per club – KKD seizoen 2024/25


Bron: AwaydaysNL. Eigen bewerking: Supporterscollectief Nederland.

Figuur 7: Bezettingsgraad (%) per club – KKD seizoen 2024/25


Bron: AwaydaysNL. Eigen bewerking: Supporterscollectief Nederland.

Gastvrijheid

Het seizoen 2024/25 laat zien dat de uitsupporter structureel onder druk staat. Vervoersbeperkingen zijn de norm geworden, vrij vervoer is nagenoeg verdwenen, en bij 29 wedstrijden bleef het uitvak zelfs volledig leeg — als gevolg van collectieve straffen vanuit de KNVB, gemeentelijke sancties of boycots. Tegelijkertijd blijkt uit de cijfers dat de animo onder supporters onverminderd groot is: het gemiddelde aantal uitsupporters per wedstrijd in de Eredivisie is voor het negende jaar op rij gestegen. In de Keuken Kampioen Divisie was er een lichte daling.

Die loyaliteit verdient geen wantrouwen, maar waardering. Een uitwedstrijd bezoeken is geen gunst, maar een wezenlijk onderdeel van supporter zijn. Als het Nederlandse voetbal zijn unieke supporterscultuur wil behouden, is het tijd om te breken met het automatisme van repressie. Alleen met structureel maatwerk, wederzijds vertrouwen en investeringen in gastvrijheid kan het tij worden gekeerd.