Supporterscollectief Nederland

Een kaartje voor een uitwedstrijd in de eerste divisie kost met ingang van seizoen 2019-2020 maximaal 10 euro. Bij vervoersrestricties kost een kaartje zelfs maar 6 euro. Supporterscollectief Nederland heeft dit afgesproken in overleg met de clubs uit de competitie, verenigd in de Coöperatie Eerste Divisie (CED). Een jaar eerder kwamen we met de eredivisie al tot een uniforme kaartprijs voor uitvakken van 15 euro en 9 euro bij vervoersrestricties. We zijn blij dat hiermee ook voor supporters van clubs op het tweede niveau het bezoeken van uitwedstrijden een stuk aantrekkelijker is geworden.

De eenduidiger en in veel gevallen lagere prijzen wierpen in de eredivisie direct hun vruchten af. Het aantal uitverkochte uitvakken verdubbelde naar een kwart van het totaal en het gemiddelde steeg met bijna 10 procent tot vlak onder de 400, wat betekent dat ruim 10.000 uitsupporters extra zijn meegereisd. Voor het eerst verkochten zowel Ajax, PSV als Feyenoord al hun uitduels uit en bijna elke club zorgde voor minimaal één uitverkocht vak.

De combikorting in de eerste divisie wordt gegeven op basis van dezelfde criteria als in de eredivisie. Dit betekent dat korting van kracht is wanneer sprake is van enige vorm van vervoersrestrictie. Dit is dus niet alleen het geval bij een bus- of autocombi, maar ook wanneer een verbod op reizen met openbaar vervoer of het bezoeken van de binnenstad van kracht is.

Dankzij de nieuwe afspraak gelden nu bij alle nationale wedstrijden betaalbare prijzen voor het uitvak. De KNVB stelde voor de KNVB-beker eerder al maximum kaartprijzen op voor uitsupporters: 5 euro t/m de achtste finales en 10 euro voor de kwart- en halve finale.

Het aantal uitsupporters in de eredivisie is afgelopen seizoen met 10 procent gestegen naar een recordaantal van gemiddeld 397. Ruim 121.000 uitsupporters reisden in de eredivisie hun club achterna. Vorig jaar waren lag het gemiddelde nog op 362. De stijging lijkt vooral te danken aan de lagere kaartprijs die sinds dit seizoen van kracht was. Op initiatief van Supporterscollectief Nederland betalen uitsupporters nog maar 15 euro voor een kaartje en zelfs maar 9 euro wanneer reisbeperkingen van kracht zijn.

Op dat vlak is nog veel verbetering nodig. Het aantal wedstrijden dat zonder restricties te bezoeken is zelfs voor het eerst in jaren gedaald. Slechts 16 procent van de eredivisieduels is zonder reisrestricties te bezoeken, waar dit vorig seizoen nog 19 procent was. Wel werden de autocombi’s weer wat versoepeld, met steeds vaker omwisselen bij het stadion (‘eigen vervoer’) in plaats van onderweg. Het aantal buscombi’s en uitsupportersverboden bleef nagenoeg gelijk.

Waar uitsupporters steeds vaker met de auto rechtstreeks naar het uitvak mogen rijden, blijven gemeenten huiverig om de uitwedstrijden geheel vrij te geven. Alleen Ajax, Feyenoord, PSV en Excelsior ontvangen uitsupporters regelmatig vrij, in de rest van het land is het een zeldzaamheid. Het reizen met openbaar vervoer en het bezoeken van de binnenstad is bijna standaard verboden. Supporterscollectief Nederland roept lokale autoriteiten en clubs op om kritisch naar dit soort belemmeringen te kijken en per duel af te wegen of de maatregel proportioneel is. Generieke maatregelen als deze zijn in veel gevallen onnodig, zeker als goede afspraken worden gemaakt met de bezoekende supporters.

Verdubbeling uitverkochte uitvakken
Het aantal uitverkochte uitvakken verdubbelde maar liefst tot 89, waardoor ruim een kwart van de eredivisiewedstrijden werd gespeeld met een vol uitvak. Ajax, Feyenoord en PSV verkochten alle drie al hun uitvakken uit, voor PSV een primeur. Ook veel regionale derby’s en sportief belangrijke duels trokken volle uitvakken. Behalve Excelsior en VVV verkocht elke club minimaal één uitvak uit. Negen clubs namen meer uitfans mee dan vorig seizoen, de drie gepromoveerde clubs niet meegerekend.

De stijgende bezettingsgraad van het uitvak maakt de komst van uitvakken met een flexibele capaciteit urgenter, zeker in de kleinere stadions. In Emmen en bij Excelsior was het uitvak vaker wel dan niet uitverkocht. De capaciteit van de uitvakken daalde door de gedegradeerde en gepromoveerde clubs wederom, met in totaal 925 plaatsen. Het gemiddeld aantal uitsupporters stijgt daarentegen al jaren gestaag. Sinds 2012 groeide het aantal uitsupporters met maar liefst een derde. In 2012, met veel meer combi’s en duurdere kaarten, reisden nog slechts gemiddeld 298 uitsupporters mee.

Cijfers
Hieronder meer inzicht in de vervoersregelingen, die ook per uitreizende club en ontvangende stad sterk verschillen. Klik op de afbeelding voor een beter beeld.

Legenda:
Zwart=verbod
Bruin=bus- of treincombi (inclusief opstappunt onderweg)
Oranje=autocombi met omwisselpunt onderweg (buiten speelstad)
Geel=autocombi met omwissel bij het uitvak (openbaar vervoer en soms ook bezoek binnenstad verboden)
Groen=vrij vervoer

Vervoersregelingen eredivisie 2018-2019

Ontwikkeling vervoersregelingen eredivisie sinds 2013-2014 (in absolute aantallen, op een totaal van 306 wedstrijden)

Vervoersregeling per uitreizende club

Vervoersregeling per ontvangende gemeente

Ranglijst Uitsupporters 2019

Gemiddeld aantal uitsupporters eredivisie 2012-2019

Vervoersregelingen en aantallen uitsupporters per wedstrijd, eredivisie 2018-2019 (klik voor groter, verticale balk laat uitduels van die club zien)

Supporterscollectief Nederland kijkt terug op een memorabele derde editie van het Supporterscongres. Zo’n tachtig supporters van verschillende clubs uit de eredivisie en eerste divisie kwamen zaterdag 23 maart naar de KNVB Campus in Zeist voor gesprekken over onder meer vuurwerk, speeltijden en de VAR.

De middag begon met een spontaan statement van supporters van FC Utrecht. Christian van der Mark van True Support sprak mede namens de SV FCU een emotioneel betoog uit richting KNVB. De bond weigerde eerder die week om de getroffenen van het schietincident op het 24 Oktoberplein in Utrecht te herdenken rond Nederland-Wit-Rusland. Na een daverend applaus verliet de Utrechtse delegatie uit protest de zaal.

Na dit onverwachte begin was het even improviseren voor de organisatie en presentator Jan van der Meulen, want de traditionele quiz als ludieke opening van het congres werd opeens een nogal ongepaste overgang en ging dus niet door. Met een minuut stilte werd alsnog stilgestaan bij het incident. Het gesigneerde Oranje-shirt dat bedoeld was als quiz-prijs, werd op aanraden van de zaal geschonken aan voetbalvereniging Desto. Eén van de overledenen was hier trainer.

Vuurwerk
Hiermee kon het hoofditem van het congres beginnen; de discussie over vuurwerk met onder meer Michael van Praag namens de UEFA. De KNVB-voorzitter roert zich op Twitter veelvuldig over dit onderwerp en ligt regelmatig in de clinch met supporters, dus was dit een mooie gelegenheid om de discussie eens in levende lijve aan te gaan. In het panel met ook Jan Bluyssen (KNVB), Joost Arentsen (politie) en Herjan Pullen (Supporterscollectief Nederland) zijn de KNVB en de politie tegen het afsteken van vuurwerk, vooral vanwege gezondheids- en veiligheidsredenen en omdat dit buiten het stadion ook verboden is buiten 31 december. Van Praag wees daarbij ook op de juridische verantwoordelijkheid van clubbestuurders in het geval in hun stadion iets misgaat met vuurwerk.

Er bleken echter ook raakvlakken zijn. Ook supporters keuren knalvuurwerk en het gooien van vuurwerk af. De discussie spitste zich na verloop van tijd met name toe op de vraag onder welke omstandigheden fakkels, rookpotten en stroboscopen veilig afgestoken kunnen worden. Met een vergunning is dit immers toegestaan, dus is de volgende vraag wat de ruimte is binnen een vergunning. Supporters in de zaal gaven aan dat het afsteken van vuurwerk op de tribune prima veilig kan in overleg met supportersgroepen. Uitkomst van de discussie was dat het Supporterscollectief met de betrokken partijen en vuurwerkbedrijven gaat kijken wat de ruimte binnen een vergunning is. Wat hierbij ook meegenomen wordt is de mogelijkheid om supporters op te leiden zodat zij bevoegd zijn op vuurwerk af te steken, zoals vanuit de zaal geopperd werd. Ook moet duidelijk worden of vuurwerk bijvoorbeeld vlak voor de tribune afgestoken zou kunnen worden.

Almere City
Na de pauze start het congres met enkele stellingen over speeltijden en een vraag van het Supporterscollectief naar de voornaamste actiepunten voor komend jaar, met als suggesties onder meer vervoersregelingen, speeltijden en de optie om tussen kerst en oud en nieuw te gaan spelen. Op die manier zou de competitie in de zomer een week later kunnen beginnen. Het woord is vervolgens aan Almere City-directeur John Bes, die bevlogen vertelt over de overwegingen van zijn club om het kunstgras te vervangen door natuurgras. Ook aanvoerder Tim Receveur is mee en vertelt hoe hij, net als veel collega’s, gras de voorkeur geeft. Het verhaal van de jongste profclub van Nederland wordt in de zaal met interesse gevolgd en enkele supporters vragen door naar de ambities van de directeur en de club.

VAR
Dan is het alweer tijd voor het derde en laatste onderdeel van de middag. Mike van der Roest neemt als projectleider VAR namens de KNVB zijn gehoor mee in de overwegingen rond de video-assistent. De zaal laat via de eigen telefoon op stellingen van PresentersWall zien in grote meerderheid voor videohulp te zijn, maar is ook in grote meerderheid van mening dat de VAR de eredivisie die seizoen niet rechtvaardiger heeft gemaakt. Van der Roest toont met cijfers aan dat die indruk onterecht is; van de 75 VAR-ingrepen dit seizoen (gemiddeld 1 per 3 duels) is ongeveer 90 procent correct, terwijl deze 75 momenten vorig seizoen überhaupt niet gezien zouden zijn.

Ook de VAR kan niet alles zien, maar de videohulp stuwt het percentage goede beslissingen van een scheidsrechter wel met enkele procenten op richting de 100 procent. Daarbij blijven sommige beslissingen altijd afhankelijk van interpretatie. Met aansprekende voorbeelden – wie zag die elleboogstoot in het doelgebied toen de bal al bij de zijlijn was? – laat hij zien op hoeveel dingen tegelijk de arbitrage moet letten.

Doel is om de VAR ook in de eerste divisie in te voeren, maar dit hangt ook af van het budget dat hiervoor beschikbaar is. Geld is ook bepalend voor het aantal camera’s dat per stadion beschikbaar is. Vragen uit de zaal gaan onder meer over de mogelijkheid van een challenge (werd door trainers zelf afgewezen; arbitrage geen taak van de coach) en het tonen van beelden in het stadion (graag, maar dan wel nadat de beslissing is genomen).

Vanwege een dubbele boeking met het ook in Zeist aanwezige Nederlands elftal gaat een bezoek aan het VAR-centrum helaas niet door, waardoor het congres eindigt met de borrel. Mede omdat ook Van Praag en de spreker uit Almere blijven hangen is dit weer een mooie gelegenheid om nieuwe contacten op te doen en nog eens rustig na te praten over de middag. Het congres bood ook dit jaar weer genoeg aanknopingspunten om zowel landelijk als lokaal mee verder te gaan.

Supporters in heel Europa zullen de komende weken protesteren tegen het verbod op staanplaatsen dat de UEFA hanteert bij Europese wedstrijden. Onder de slogan ‘Europe wants to stand’ zijn vanaf het Champions League-duel Borussia Dortmund-Tottenham Hotspur dinsdag in diverse stadions spandoeken te zien. Tevens gaat een brief naar de UEFA met de oproep om het gedateerde verbod op staanplaatsen te schrappen. De brief is ondertekend door veel internationale supportersorganisaties, waaronder Supporterscollectief Nederland en Football Supporters Europe.

“Namens voetbalsupporters in Europa vragen we de UEFA om het 21 jaar oude verbod te heroverwegen en supporters de keuze te geven tussen zitten of staan”, staat in de brief die is gericht aan UEFA-voorzitter Aleksander Ceferin en de leden van het UEFA Executive Committee waar onder meer Michael van Praag in zit. “Het verbod was bedoeld als snelle oplossing na diverse stadionrampen, maar inmiddels is aangetoond dat de staanplaatsen niet de oorzaak waren van deze rampen.” Zo werd de ramp op Hillsborough veroorzaakt door falende autoriteiten en een onveilig stadion, niet door de staanplaatsen.

In de brief wijzen de supportersorganisaties er tevens op dat kaarten voor staanplaatsen goedkoper kunnen zijn, zodat stadions toegankelijk blijven voor supporters met diverse leeftijden, inkomens en achtergronden. “Het aanbieden van staanplaatsen is een simpele manier om dit voor elkaar te krijgen. Dat het mogelijk is om veilige staanplaatsen te realiseren is te zien in Duitsland, waar wekelijks zo’n 100.000 supporters hun club staand steunen en bijdragen aan de veelgeprezen sfeer in de Duitse stadions. In Engeland proberen autoriteiten al twintig jaar tevergeefs om supporters te laten zitten. Bij UEFA-wedstrijden moeten op staantribunes stoeltjes worden geïnstalleerd, terwijl iedereen daarna alsnog tussen of op de stoeltjes staat.”

Sluit aan bij nationale ontwikkelingen
“Het toestaan van alcohol bij Europese wedstrijden heeft afgelopen zomer laten zien dat het mogelijk is om supportersvriendelijke regelgeving door te voeren dankzij lokale oplossingen. In landen als Nederland, Schotland en Frankrijk is het verbod op staanplaatsen de afgelopen jaren al opgeheven en meerdere landen lijken deze trend te gaan volgen. We verwachten dat de UEFA aansluit bij deze ontwikkeling. Supportersvriendelijke ontwikkelingen op nationaal niveau zouden niet tegengehouden moeten worden door de UEFA op basis van gedateerde argumenten.”

De volledige brief is te lezen op de website van Football Supporters Europe.

Supporterscollectief Nederland heeft de KNVB gevraagd om in het competitieschema vast te houden aan het minimum van twee dagen rust tussen wedstrijden. Dit seizoen werden meerdere eredivisiewedstrijden verplaatst om Europees spelende clubs meer rust te geven dan deze twee dagen. Deze wijzigingen hadden echter grote nadelige gevolgen voor tegenstanders, andere clubs die plaats moesten maken en supporters van alle clubs die hun duels kort van tevoren gewijzigd zagen. Door vast te houden aan twee dagen rust, zijn veel minder verplaatsingen nodig vanwege (Europese) bekerwedstrijden tijdens het seizoen.

Het is zeer waardevol dat het competitieschema in Nederland al in juni voor het hele seizoen bekend is. Dit geeft supporters de gelegenheid vooruit te plannen en dempt daarmee het nadelige effect van de zeven verschillende speeltijden per weekend. Zeker in tijden waarin stadions steeds lastiger te vullen zijn, is de betrouwbaarheid en eerlijkheid van het speelschema essentieel. De wijzigingen in de competitie van de afgelopen maanden ondermijnen dit. De wijzigingen vinden op ongekend korte termijn plaats op basis van betwistbare argumenten en leiden daarmee tot onnodige chaos. Het is onwenselijk om wedstrijden te verplaatsen naar veel slechtere tijdstippen als een club voldoende rust heeft.

Supporterscollectief Nederland organiseert op zaterdag 23 maart voor de derde keer het Supporterscongres op de KNVB Campus in Zeist. Hoofdonderwerp is dit keer het vuurwerkbeleid. Met onder meer Michael van Praag (UEFA) en Jan Bluyssen (KNVB) gaan we in gesprek over mogelijkheden om vuurwerk veilig af te steken. Na de pauze bespreken we met de KNVB hoe de VAR beter gebruikt kan worden voor de stadionganger en vertelt Almere City-directeur John Bes hoe je als kleine club weer van kunstgras naar gras kunt overstappen. Na afloop is het mogelijk om een kijkje te nemen in het VAR-centrum in Zeist.

Alle aangesloten verenigingen, SLO’s en overige geprekspartners hebben een uitnodiging ontvangen. Daarnaast hebben we nog ruimte voor open aanmeldingen van overige geïnteresseerden. Mail hiervoor naar info@supporterscollectiefnederland.nl! Het congres is gratis toegankelijk.

Programma (onder voorbehoud van wijzigingen):

13:00 uur Inloop
13:30 uur Opening
13:45 uur Paneldiscussie over vuurwerk met Michael van Praag (UEFA), Jan Bluyssen (KNVB), Joost Arentsen (politie) en Herjan Pullen (Supporterscollectief Nederland)
15:00 uur Pauze
15:30 uur Almere City-directeur John Bes over de overstap van kunstgras naar gras
16:00 uur Presentatie en discussie over de VAR vanuit de KNVB
17:00 uur Einde met borrel en mogelijkheid om kijkje te nemen in het VAR-centrum

Seizoen 2019-2020 begint op vrijdag 2 augustus met de eerste wedstrijd in de eredivisie, een week later gevolgd door de eerste speelronde in de eerste divisie. De eredivisie telt slechts één doordeweekse speelronde en is vanwege het EK 2020 een week eerder afgelopen dan in een oneven jaar. In de eerste divisie krijgen clubs de keuze om tijdens interlands te spelen, met als alternatief een duel op de maandag erna. Wie kiest voor de interlands, speelt nooit een thuiswedstrijd op maandag.

Supporterscollectief Nederland is betrokken bij de totstandkoming van de speeldagenkalender en kan zich vinden in de gemaakte keuzes. Het begin midden in de zomervakantie is voor supporters niet wenselijk, maar meer doordeweekse speelrondes zijn voor de meeste supporters geen beter alternatief. Daarnaast is een vroeg begin goed voor de clubs die Europees voetbal spelen, aangezien de voorrondes al in juli beginnen. Mede vanwege de nieuwe verdeling van Europese inkomsten, hebben ook de clubs die geen Europees voetbal spelen hier een extra direct belang bij.

Het seizoen opent ook in 2019 met het duel om het Johan Cruijff Schaal tussen de landskampioen en de bekerwinnaar. Dit duel is op zondag 28 juli. De bekerfinale staat gepland op zondag 19 april en het seizoen eindigt op zondag 24 mei met de laatste wedstrijden in de play-offs om promotie/degradatie en Europees voetbal. De speeldagenkalender is de basis voor het competitieprogramma dat in juni wordt gepresenteerd.

Bijna alle clubs in de eredivisie en eerste divisie schenken komend seizoen alcohol in het uitvak. Slechts twee eredivisieclubs en vier clubs uit de eerste divisie houden de tap dicht, bij de overige 28 clubs kunnen de meeste bezoekers een biertje krijgen. Sommige clubs kiezen er wel voor om bij risicowedstrijden geen alcohol of uitsluitend light-bier te schenken aan bezoekende – en soms ook de eigen – supporters. Dat blijkt uit onderzoek van Supporterscollectief Nederland.

Supporterscollectief Nederland juicht de ontwikkeling toe omdat het bezoek van uitwedstrijden hiermee aantrekkelijker wordt. Een alcoholverbod dat alle bezoekers bij voorbaat straft achten wij ongewenst, zeker als thuissupporters wél een biertje kunnen drinken. Het gelijktrekken van uit- en thuisvak op dit vlak is een mooie stap op weg naar een steeds gastvrijer ontvangst van uitsupporters.

Waar het een paar jaar geleden in veel stadions ondenkbaar was om alcohol te kunnen krijgen, schenken de laatste jaren steeds meer clubs een biertje. Veelal eerst voor thuissupporters, en daarna ook voor bezoekende supporters. Komend seizoen zullen weer meer clubs hun gasten een biertje aanbieden. AZ, SC Cambuur, Fortuna Sittard en FC Volendam sloten zich deze zomer aan bij de clubs die ook in het uitvak alcohol schenken. Bij De Graafschap krijgen uitsupporters vanaf eind deze maand een biertje.

De KNVB heeft in samenspraak met onder meer Supporterscollectief Nederland nieuwe afspraken gemaakt over afgelastingen bij extreem weer. Richtlijn is dat uiterlijk vier uur voor de aftrap duidelijk moet zijn of het duel doorgaat. De KNVB streeft ernaar om het besluit samen met de clubs te nemen, maar de bond heeft uiteindelijk wel de beslissende stem. Het gaat met name om duels waarbij de veiligheid van bezoekers in het het geding komt. Als het alleen gaat om een mogelijk onbespeelbaar veld, kan een beslissing in sommige gevallen later vallen. Clubs hebben de verantwoordelijkheid om in zo’n geval op tijd hun twijfels over het doorgaan van de wedstrijd te melden en al het mogelijke te doen om het duel door te laten gaan.

Aanleiding voor de nieuwe afspraken is de ‘sneeuwzondag’ 10 december 2017, waarbij zowel FC Utrecht-Feyenoord als Sparta-Vitesse pas werden afgelast toen duizenden supporters zich al een weg naar het stadion hadden gebaand terwijl het KNMI code oranje had afgegeven voor zware sneeuwval. Roda JC-FC Groningen ging in de vroege middag wel door, maar de Groningers waren op de terugweg pas laat in de avond thuis. Ook Ajax-PSV ging in de namiddag door, maar honderden PSV-supporters en duizenden Ajax-fans konden het stadion niet op tijd bereiken of zagen bij voorbaat af van de lange en niet ongevaarlijke reis over gladde en volle wegen. Supporterscollectief Nederland heeft gedurende deze dag continu contact gehad met de KNVB, wat erin resulteerde dat de volgende dag al in de ochtend een streep werd gezet door de maandagavondduels in de eerste divisie.

In de halve finales van de KNVB-beker eind februari was er opnieuw extreem weer, dit keer in de vorm van kou en wind resulterend in een gevoelstemperatuur van -15 graden. In samenspraak tussen met name KNVB, clubs en supporters konden deze wedstrijden doorgaan, onder meer doordat clubs gratis warme dranken beschikbaar stelden.