Steeds meer combiregelingen: nog maar 6% vrij vervoer
De bewegingsvrijheid van uitsupporters is afgelopen seizoen 2024-2025 opnieuw verder afgenomen. Supporters die hun club buiten de deur willen aanmoedigen krijgen steeds vaker te maken met combiregelingen of zelfs volledige verboden. Vrij vervoer, ooit de norm, is inmiddels zeldzamer dan ooit. Toch valt op dat het gemiddelde aantal uitsupporters met bijna 15% is toegenomen, ondanks alle restricties.
Eredivisie
Uit cijfers van Supporterscollectief Nederland blijkt dat slechts 6% van de uitwedstrijden in de Eredivisie dit seizoen zonder restricties was te bezoeken via vrij vervoer. Daarentegen werd bij 21% van de duels een buscombi verplicht gesteld, 22% vereiste een autocombi, en bij 5% waren uitsupporters zelfs volledig uitgesloten — een zorgwekkende toename ten opzichte van eerdere seizoenen.
| Vervoersregeling | Seizoen 2018/19 | Seizoen 2019/20* | Seizoen 2022/23 | Seizoen 2023/24 | Seizoen 2024/25 |
| Boycot | – | – | 2% | 1% | – |
| Verbod | 1% | 1% | 5% | 1% | 5% |
| Auto-combi | 19% | 17% | 17% | 17% | 22% |
| Bus-combi | 9% | 7% | 20% | 29% | 21% |
| Eigen vervoer | 55% | 60% | 47% | 43% | 46% |
| Vrij vervoer | 16% | 15% | 9% | 9% | 6% |
*COVID-19. Cijfers: Supporterscollectief Nederland
| Lege uitvakken | Seizoen 2024/25 |
| Collectieve straf KNVB* | 6 |
| Gemeentelijke straf | 9 |
| Boycot | 0 |
| Totaal aantal verboden | 15 |
*Collectieve straffen kunnen ook uit het vorige seizoen afkomstig zijn, die daardoor in seizoen 2024/25 resulteerden in een leeg uitvak
De trend richting meer repressie is al enkele jaren zichtbaar, maar lijkt zich dit seizoen versneld door te zetten. Gemeenten en politie kiezen steeds vaker voor de makkelijkste weg: het beperken of weren van uitsupporters, in plaats van gericht in te zetten op de-escalatie en dadergerichte maatregelen. Ondanks de toegenomen vervoersrestricties is het gemiddelde aantal uitsupporters in het seizoen 2024/25 gestegen tot 576 per wedstrijd – een toename van bijna 15% ten opzichte van het voorgaande seizoen. Figuur 1 laat het gemiddeld aantal uitsupporters zien over de laatste negen seizoenen.
Figuur 1: Gemiddeld aantal uitsupporters Eredivisie per seizoen
Bron: AwaydaysNL. Eigen bewerking: Supporterscollectief Nederland.
Vervoersregelingen per club en gemeente
In Figuur 2 zien we de vervoersregelingen per club. Sommige clubs werden relatief vaak geconfronteerd met een volledig uitpubliekverbod, zoals NAC (3 keer), AZ (3 keer) en PSV (2 keer). De grafiek bevestigt de bredere trend van toenemende vervoersbeperkingen in het Nederlandse voetbal. Vrij vervoer is een uitzondering geworden, buscombi’s en autocombi’s domineren het uitpubliekbeleid, en bij sommige clubs zijn verboden structureel onderdeel van het seizoen. De mate van bewegingsvrijheid verschilt sterk per club, en wordt mede bepaald door lokale driehoekbesluiten.
Figuur 2: Vervoersregelingen per uitreizende club – Eredivisie seizoen 2024/25
Cijfers: Supporterscollectief Nederland.
Op basis van de vervoersregelingen per ontvangende gemeente valt op dat Sittard zich duidelijk onderscheidt als de meest gastvrije stad voor uitsupporters: bij alle zeventien thuiswedstrijden is eigen vervoer toegestaan, zonder enkele combi- of vervoersrestrictie. Dit staat in scherp contrast met gemeenten zoals Nijmegen en Deventer, waar het merendeel van de wedstrijden onder een autocombi-regeling valt—respectievelijk twaalf en tien keer—wat duidt op een restrictiever beleid waarbij supporters alleen toegang krijgen onder strikte vervoersvoorwaarden. Deze verschillen onderstrepen de uiteenlopende opvattingen en beleidskeuzes van gemeenten over veiligheid en supporterstoegang, waarbij de mate van gastvrijheid sterk varieert. Dit roept vragen op over proportionaliteit, uniformiteit en de impact van lokale maatregelen op de algehele beleving van het voetbal voor uitsupporters.
Figuur 3: Vervoersregelingen per ontvangende stad/gemeente Eredivisie seizoen 2024/25
Cijfers: Supporterscollectief Nederland.
In Figuur 4 zijn de gemiddelde aantallen uitsupporters per club te zien voor het seizoen 2024/25. Wedstrijden waarvoor een uitsupportersverbod gold, zijn in deze cijfers buiten beschouwing gelaten. Figuur 5 toont de bezettingsgraad van het uitvak per club. NAC Breda, FC Twente, Feyenoord, PSV en Ajax behaalden bij al hun uitwedstrijden een bezettingsgraad van 100%.
Figuur 4: Gemiddeld aantal uitsupporters per club – Eredivisie seizoen 2024/25
Bron: AwaydaysNL. Eigen bewerking: Supporterscollectief Nederland.
Figuur 5: Bezettingsgraad (%) per club – Eredivisie seizoen 2024/25
Bron: AwaydaysNL. Eigen bewerking: Supporterscollectief Nederland.
Eerste Divisie
In de Eerste Divisie lag het gemiddelde aantal uitsupporters in het seizoen 2024/25 op 200 per wedstrijd, exclusief de tweede elftallen. Een vergelijking over meerdere jaren is niet mogelijk vanwege ontbrekende data, al lag het gemiddelde vorig jaar nog op 224. Ook voor vervoersbeperkingen ontbreekt vergelijkingsmateriaal. Wel is er inzicht in het aantal volledige verboden: dat daalde van 21 in 2023/24 naar 12 dit seizoen, een afname van 43%. Tegelijkertijd blijft het aantal van 12 verboden wedstrijden opvallend hoog. Waar zulke verboden vóór corona nog zelden voorkwamen, is de drempel om tot deze maatregel over te gaan sindsdien structureel verlaagd.
| Lege uitvakken | Seizoen 2024/25 |
| Collectieve straf KNVB* | 3 |
| Gemeentelijke straf | 9 |
| Boycot | 2 |
| Totaal aantal lege uitvakken | 14 |
*Collectieve straffen kunnen ook uit het vorige seizoen afkomstig zijn, die daardoor in seizoen 2024/25 resulteerden in een leeg uitvak
In Figuur 6 zijn de gemiddelde aantallen uitsupporters per club te zien. Wedstrijden waarvoor een uitsupportersverbod gold, zijn in deze cijfers buiten beschouwing gelaten. Figuur 7 toont de bezettingsgraad van het uitvak per club. Vitesse, FC Den Bosch en De Graafschap behaalden de hoogste scores.
Figuur 6: Gemiddeld aantal uitsupporters per club – KKD seizoen 2024/25
Bron: AwaydaysNL. Eigen bewerking: Supporterscollectief Nederland.
Figuur 7: Bezettingsgraad (%) per club – KKD seizoen 2024/25
Bron: AwaydaysNL. Eigen bewerking: Supporterscollectief Nederland.
Gastvrijheid
Het seizoen 2024/25 laat zien dat de uitsupporter structureel onder druk staat. Vervoersbeperkingen zijn de norm geworden, vrij vervoer is nagenoeg verdwenen, en bij 29 wedstrijden bleef het uitvak zelfs volledig leeg — als gevolg van collectieve straffen vanuit de KNVB, gemeentelijke sancties of boycots. Tegelijkertijd blijkt uit de cijfers dat de animo onder supporters onverminderd groot is: het gemiddelde aantal uitsupporters per wedstrijd in de Eredivisie is voor het negende jaar op rij gestegen. In de Keuken Kampioen Divisie was er een lichte daling.
Die loyaliteit verdient geen wantrouwen, maar waardering. Een uitwedstrijd bezoeken is geen gunst, maar een wezenlijk onderdeel van supporter zijn. Als het Nederlandse voetbal zijn unieke supporterscultuur wil behouden, is het tijd om te breken met het automatisme van repressie. Alleen met structureel maatwerk, wederzijds vertrouwen en investeringen in gastvrijheid kan het tij worden gekeerd.